تغیر مسیر یافته از - کراهت (قرآن)
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

اکراه (قرآن)





اکراه، واداشتن و اجبار فرد به کاری است که خوشایند او نیست. در این مدخل از واژه «اکراه» و مشتقات آن و جمله‌هایی که مفید اکراه‌اند استفاده شده است.


۱ - آثار اکراه




۱.۱ - بطلان معاملات


اکراه در معاملات موجب بطلان آن می‌شود.
یـایها الذین ءامنوا لاتاکلوا امولکم بینکم بالبـطـل الا ان تکون تجـرة عن تراض منکم...

۱.۲ - جواز اظهار کفر


اظهار کفر از سوی مؤمن ، در صورت اجبار او به آن جایز است.
من کفر بالله من بعد‌ایمـنه الا من اکره وقلبه مطمـئن بالایمـن...

۱.۳ - رفع تکلیف


تکلیف از انسان در صورت اکراه برداشته می‌شود.
من کفر بالله من بعد‌ایمـنه الا من اکره وقلبه مطمـئن بالایمـن.... .
.. ولاتکرهوا فتیـتکم علی البغاء ان اردن تحصنا... ومن یکرههن فان الله من بعد اکرههن غفور رحیم. (جمله «و من یکرههن فان الله...» پس از نهی از واداشتن کنیزان به خودفروشی می‌تواند بیانگر این نکته باشد که مجبورشدگان به زنا ، مورد عفو قرار می‌گیرند)

۱.۴ - رفع مؤاخذه


مؤاخذه از مکلف ، در صورت اکراه بر انجام کار ناروا برداشته می‌شود.
من کفر بالله من بعد‌ایمـنه الا من اکره وقلبه مطمـئن بالایمـن ولـکن من شرح بالکفر صدرا فعلیهم غضب من الله ولهم عذاب عظیم. («من کفر بالله»، شرط ، و جواب آن، «فعلیهم غضب من الله» است که با توجه به استثنای «الا من اکره» رفع مؤاخذه قابل استفاده است).
.. ولاتکرهوا فتیـتکم علی البغاء ان اردن تحصنا... ومن یکرههن فان الله من بعد اکرههن غفور رحیم. (استفاده یاد شده با توجه به جمله «فان الله من بعد اکراههن غفور رحیم» است که منظور، آمرزش اکراه شدگان است)

۲ - احکام اکراه




۲.۱ - عدم جواز اکراه زنان


اکراه زنان به هدف به دست آوردن مهریه داده شده به آنان جایز نیست.
... لا یحل لکم ان ترثوا النسآء کرها ولاتعضلوهن لتذهبوا ببعض مآءاتیتموهن...
اکراه زنان برای واگذاشتن مهریه خود در صورت ارتکاب فحشا از سوی آنان جایز است.
... لایحل لکم ان ترثوا النسآء کرها ولاتعضلوهن لتذهبوا ببعض مآ ءاتیتموهن الا ان یاتین بفـحشة مبینة...

۲.۲ - جواز اکراه مردم


اکراه مردم به پرداخت زکات از سوی امام مسلمانان جایز است.
خذ من امولهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها... (از امام صادق علیه‌السّلام روایت شده است: امام، مردم را مجبور می‌کند که از اموال آنان زکات گرفته شود؛ زیرا خدای عزوجل فرموده: از اموال آنان صدقه بگیر)

۲.۳ - حرام بودن اکراه کنیزان


اکراه کنیزان عفیف بر زنا حرام است.
... ولاتکرهوا فتیـتکم علی البغاء ان اردن تحصنا...

۳ - عناوین مرتبط



اکراه بر ارتداد ، اکراه بر دین ، اکراه بر زنا ، اکراه زنان ، ایمان اکراهی .

۴ - پانویس


 
۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۲۹، ذیل واژه.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۲۹.    
۳. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۶.    
۴. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۶.    
۵. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۶.    
۷. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۱۹.    
۹. نساء/سوره۴، آیه۱۹.    
۱۰. توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.    
۱۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص۸۵، ح ۷.    
۱۲. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    


۵ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۱۹۴، برگرفته از مقاله «اکراه».    


رده‌های این صفحه : اکراه | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.